- مشخصات كتاب
- فهرست
- پيش در آمد
- مقدمه
- وجوب حج
- شرايط وجوب حج
- شرط اول: بلوغ.
- شرط دوم : عقل
- شرط سوم : آزادى است. پس بر مملوك (غلام زر خريد) هر چند مستطيع ومأذون از قبل مولاى خود باشد، حج واجب نيست. وهر گاه به اذن مولاى خود حج نمايد حجش صحيح است، ولى كفايت از حجهءالاسلام نمى‌كند وبعد از آزادى چنان‌چه داراى شرايط باشد بايد دوباره حج نمايد.
- [شرط چهارم: استطاعت ]
- اشاره
- اول: سِعهء وقت
- دوم : امنيت وسلامتى
- شرط سوم : زاد وراحله
- شرط چهارم: رجوع به كفايت
- اشاره
- مسأله 23
- مسأله 24
- مسأله 25
- مسأله 26
- مسأله 27
- مسأله 28
- مسأله 29
- مسأله 30
- مسأله 31
- مسأله 32
- مسأله 33
- مسأله 34
- مسأله 35
- مسأله 36
- مسأله 37
- مسأله 38
- مسأله 39
- مسأله 40
- مسأله 41
- مسأله 42
- مسأله 43
- مسأله 44
- مسأله 45
- مسأله 46
- مسأله 47
- مسأله 48
- مسأله 49
- مسأله 50
- مسأله 51
- مسأله 52
- مسأله 53
- مسأله 54
- مسأله 55
- حج با مال غصبى
- حج زن وزوجه
- نذر مزاحم حج
- كفايت نايب گرفتن از ميقات
- وصيّت به حج
- احكام نيابت
- مسأله 103
- اشاره
- اول: بلوغ، يعنى نايب بايد بالغ باشد. پس حج بچهء نابالغ به جاى ديگرى كفايت نمى‌كند، البته در حَجهءالاسلام وحجهاى واجب ديگر، هر چند آن بچه ممّيز باشد كه خوب وبد را تشخيص دهد. بلى بعيد نيست كه نيابت وى در حج مستحبى با اذن ولى صحيح باشد.
- دوم: عقل، يعنى نايب بايد عاقل باشد، پس نيابت ديوانه از ديگرى صحيح نخواهد بود، خواه ديوانه هميشگى يا ادوارى (گاه به گاه) باشد اگر عمل در وقت ديوانگى باشدو واما نايب شدن سفيه عيبى ندارد.
- سوم: ايمان، يعنى نايب بايد مؤمن (علاوه بر خدا وپيغمبر، دوازده امام را نيز قبول داشته) باشد. پس نيابت غير مؤمن كافى نيست، هر چند عمل را برطبق مذهب ما به جا آورد.
- چهارم: آن كه ذمهء نايب در سال نيابت مشغول به حج واجب نباشد كه وجوب آن منجّز وحتمى باشد. ودرصورتى كه جاهل بوجوب باشد يعنى نداند كه حج برخودش واجب است يا مى‌دانسته ولى غافل است وفراموش كرده، كه در اين دو صورت نيابت وى عيبى ندارد. واين شرط شرط صحت اجاره است نه شرط صحت حج نايب. پس هرگاه در حالى كه حج بر خودش واجب بود واز قِبَل ديگرى به نيابت او حج نمايد ذمهء منوب عنه برى شده است، ولى نايب اجرتى را كه قرار داده مستحق نخواهد بود بلكه مستحق اجرهء المثل خواهد بود (اجرهء المثل يعنى نرخ
- مسأله 104
- مسأله 105
- مسأله 106
- مسأله 107
- مسأله 108
- مسأله 109
- مسأله 110
- مسأله 111
- مسأله 112
- مسأله 113
- مسأله 114
- مسأله 115
- مسأله 116
- مسأله 117
- مسأله 118
- مسأله 119
- مسأله 120
- مسأله 121
- مسأله 122
- مسأله 123
- مسأله 124
- مسأله 125
- مسأله 126
- مسأله 127
- مسأله 128
- مسأله 129
- مسأله 103
- حج مستحبى
- اقسام عمره
- اقسام حج
- حج تمتع
- اعمال عمرهء تمتع
- اعمال حج تمتع
- اشاره
- اول: بستن احرام از مكه به تفصيل وشرحى كه خواهد آمد.
- دوم: وقوف (بودن) در عرفات از يك ساعت بعد از ظهر روز نهم ذى الحجه (روز عرفه) يا از اول ظهر تا مغرب. وعرفات نام جايى است در چهار فرسخى مكه.
- سوم: بودن در مزدلفه (مشعر) كه بين عرفات ومكه است، از طلوع فجر روز عيد قربان (دهم ذى الحجه) تا طلوع آفتاب.
- چهارم: رمى جمرهء عقبه (زدن سنگريزه) در منى روز عيد قربان. ومنى تقريباً يك فرسخ تا مكه فاصله دارد.
- پنجم: قربانى كردن در منيروز عيد.
- ششم: تراشيدن سر يا گرفتن مقدارى از مو يا ناخن در منى. وبه اين عمل آنچه بسبب احرام بر وى حرام شده بود حلال مى‌شود، مگر زن وبوى خوش وشكار بنابر احتياط.
- هفتم: طواف دور خانهء خدا به عنوان زيارت پس از بازگشت به مكه.
- هشتم : به جا آوردن دو ركعت نماز طواف.
- نهم: سعى (رفت وآمد) بين صفا ومروه. وبا اين
- دهم: طواف نساء.
- ى‌ازدهم: به جا آوردن نماز طواف نساء. وبه اين عمل زن نيز حلال مى‌شود.
- دوازدهم: بيتوته (ماندن شب) در منى شب يازدهم وشب دوازدهم، بلكه شب سيزدهم در بعضى از صور كه بيانش مى‌آيد.
- سيزدهم: رمى سه جمره (اولى ووسطى وعقبه) در روز يازدهم ودوازدهم، بلكه در روز سيزدهم بنابر احتياط در صورتى كه شب سيزدهم را در منى مانده باشد.
- شرايط حج تمتع
- مسأله 150
- اشاره
- اول: نيت، كه قصدش اين باشد كه حج تمتع را به جا مىآورد. پس اگر نيت حج ديگرى نمود يا در نيت ترديد داشت، حجش صحيح نخواهد بود.
- دوم: آن‌كه عمره وحج هر دو با هم در ماههاى حج (شوال ذى القعده وذى الحجه) باشد. پس اگر يك جزء از عمره را قبل از ماه شوال به جا آورده باشد، عمرهاش صحيح نخواهد بود.
- سوم: آن‌كه عمره وحج در يك سال به جا آورده شوند. پس اگر عمره را به جا آورد وحج را به سال بعد تأخير نمود، تمتع صحيح نخواهد بود. وفرقى نيست در اين حكم بين اينكه تا سال بعد در مكه بماند يا آن كه به وطن خود مراجعت نموده ودوباره به مكه بيايد. همچنان كه فرقى نيست بين اينكه بعد از عمره به تقصير از احرام بيرون آيد. يا تا سال آينده
- چهارم: آن كه احرام حج در حال اختيار از خود مكه باشد. وبهترين موضع مقام ابراهيم يا حجر اسماعيل است. وچنان‌چه نتواند از خود مكه احرام ببندد، از هر جا كه بتواند بايد محرم شود.
- پنجم: آن كه مجموع اعمال عمرهء تمتع وحج تمتع را يك نفر انجام دهد از طرف يك نفر. پس اگر دو نفر براى انجام حج تمتع از طرف مرده يا زندهاى اجير شوند كه يكى عمره وديگرى حج را انجام دهد، صحيح نخواهد بود. وهمچنين اگر يك نفر حج نمايد وعمره را به جاى كسى وحج را به جاى ديگرى انجام دهد، صحيح نخواهد بود.
- مسأله 151
- مسأله 152
- مسأله 153
- مسأله 154
- مسأله 155
- مسأله 156
- مسأله 157
- مسأله 150
- حج افراد
- اشاره
- مسأله 158
- اشاره
- اول: آن كه حج افراد لازم نيست متصل به عمره ودر يك سال باشد، ولى حج تمتع همانطور كه گفته شد لازم است متصل وبعد از عمره ودر يك سال
- دوم: آن كه در حج افراد قربانى لازم نيست، ولى در حج تمتع چنان كه گفته شد، قربانى لازم است.
- سوم: آن‌كه در حج افراد جايز است در حال اختيار طواف وسعى حج را بر وقوفين مقدم نمود، ولى در حج تمتع نمىشود اين كار را كرد.
- چهارم: آن كه احرام حج افراد بايد از يكى از جاهايى كه گفته شد باشد، واما احرام حج تمتع بايد از خود مكه باشد.
- پنجم: آن كه عمرهء حج افراد را مى‌شود پيش از حج يا بعد از آن به جا آورد، ولى در حج تمتع واجب است عمره پيش از حج باشد.
- ششم: آن كه بعد از احرام حج افراد مى‌شود طواف مستحبى نمود. ودر حج تمتع پس از احرام
- مسأله 159
- مسأله 160
- حج قران
- مسأله 161
- اشاره
- توضيح: آن‌كه چون در حج قران بايد قربانى همراه حاجى باشد، بايد بر او علامت بگذارد يعنى اگر شتر است كوهان او را بشكافد واگر گوسفند باشد گوش او را دريده يا پشت وسر وگردن او را رنگ كند، كه اين را اشعار گويند يا آن كه چيزى بر گردن حيوان مانند زنگوله يا چيزى ديگر بياويزد كه اين را تقليد (قلاده، گردنبند) مى‌گويند. ويكى از اين دو
- مسأله 161
- ميقات‌هاى احرام
- احكام ميقات‌ها
- مسأله 164
- مسأله 165
- مسأله 166
- مسأله 167
- مسأله 168
- اشاره
- اول: آن كه مىتواند به ميقات برگردد، كه در اين صورت واجب است به ميقات برگشته واز آن احرام ببندد، خواه برگشتنش از داخل حرم يا از خارج آن باشد. پس اگر چنين كارى كرد، عملش بدون اشكال صحيح خواهد بود.
- دوم: آن كه مكلف در حرم باشد ونتواند به
- سوم: آن كه در حرم باشد ونتواند به ميقات يا بيرون حرم برود، هر چند به جهت بيم فوت حج باشد. ودر اين صورت لازم است از جاى خود احرام ببندد.
- چهارم: آن كه خارج حرم باشد ونتواند به ميقات برگردد. در اين صورت لازم است از جاى خود احرام ببندد.
- مسأله 169
- اشارة
- اول: آن كه بتواند به ميقات برگردد، كه در اين صورت واجب است به ميقات برگشته واز همانجا احرام ببندد.
- دوم: آن كه در حرم باشد وبرگشتن به ميقات غير ممكن وبه خارج حرم ممكن باشد، كه در اين صورت لازم است از حرم بيرون رفته واز خارج حرم محرم شود. واولى در اين صورت اين است كه هر چه بتواند از حرم دور شود واحرام ببندد.
- سوم: آن كه در حرم باشد وبرگشتن به خارج حرم برايش ممكن نباشد، كه در اين صورت لازم است از جاى خود احرام ببندد، هر چند وارد مكه شده باشد.
- چهارم: آن كه در خارج حرم باشد ونتواند به ميقات برگردد، كه در اين صورت لازم است از جاى خود محرم شود. ودر تمام اين چند صورت حكم به صحت عمل مكلف مى‌شود، اگر وظايفى را كه گفته شد انجام بدمد.
- مسأله 170
- مسأله 171
- مسأله 172
- مسأله 173
- مسأله 174
- مسأله 175
- مسأله 176
- كيفيت احرام
- تروك احرام
- اشاره
- 1 - شكار حيوان صحرايى
- 2 - نزديكى با زنان
- 3 - بوسيدن زن
- 4 - لمس زن
- 5 - نگاه كردن به زن وملاعبه با او
- 6 - ـاستمناء
- 7 - عقد نكاح
- 8 - استعمال بوى خوش
- 9 - پوشيدن لباس دوخته بر مردان
- 10 - سرمه كشيدن
- 11 - نگاه كردن در آينه
- 12 - پوشيدن چكمه وجوراب
- 13 - دروغ ودشنام
- 14 - جدال نمودن
- 15 - كشتن جانور بدن
- 16 - زينت نمودن
- 17 - ماليدن روغن به بدن
- 18 - جدا نمودن مو از بدن
- 19 - پوشانيدن سر بر مردان
- 20 - پوشانيدن رو بر زنان
- 21 - زير سايه رفتن مردان
- 22 - بيرون آوردن خون از بدن
- 23 - ناخن گرفتن
- 24 - دندان كندن
- 25 - برداشتن سلاح
- جاى كشتن كفارات
- طواف
- واجبات طواف
- هفت چيز در طواف معتبر وواجب است:
- اول: آن كه از حجر الاسود شروع شود،
- دوم: آن كه هر شوط ودورى به حجر الاسود ختم شود. ودر شوط آخر احتياطاً قدرى از حجر بگذرد وزيادى را مقدمهء علميه محسوب دارد.
- سوم: آن كه كعبه (خانهء خدا) در جميع احوال طواف طرف چپ خود قراردهد. وچنان‌چه كعبه به جهت بوسيدن اركان يا به جهت ازدحام رو به رو يا پشت سر يا طرف راست قرار گرفت، آن مقدار از
- چهارم: آن كه حجر اسماعيل را داخل مطاف قرار دهد، به اين معنى كه دور حجر اسماعيل بگردد وداخل حجر نرود.
- پنجم: آن كه طواف كننده از بيرون دور خانهء خدا دور بزند نه درون خانهء خدا، ودور تا دور خانهء خدا به طور شيب بنايى شده كه به آن شاذروان مى‌گويند كه نبايستى طواف كننده روى آن راه برود.
- ششم: آن كه هفت دور متوالى وپى در پى دور
- مسأله 306
- مسأله 307
- مسأله 308
- مسأله 309
- مسأله 310
- مسأله 311
- مسأله 312
- مسأله 313
- مسأله 314
- نقص در طواف
- زيادى در طواف
- مسأله 317
- اول: آن كه طواف كننده مقدار زيادى را به قصد جزئيت طوافى كه مشغول است يا طواف ديگرى به جا نياورده باشد، كه در اين صورت طوافش به اين زيادى باطل نخواهد شد.
- دوم: آن كه هنگام شروع به طواف يا در اثنا چنين قصد كند كه زيادى، جزء طوافش باشد. يعنى بنا داشته باشد كه طواف را هشت شوط يا بيشتر نمايد.
- سوم: آن كه زيادى را پس از فراغت از طواف، به قصد جزئيت آن به جا آورد، كه در اين صورت نيز اظهر بطلان طواف است.
- چهارم: آن كه زيادى را به قصد جزئيت طواف ديگرى به جا آورد وطواف دوم را تمام كند، كه در اين صورت گرچه در طواف زيادى نداشته، ولى احوط بلكه اظهر بطلان طواف اول است به جهت آن كه دو طواف واجب را پشت سر هم آورده.
- پنجم: آن كه قصد جزئيت زيادى را براى طواف ديگر بنمايد واتفاقاً نتواند طواف ديگر را به آخر برساند. در اين صورت نه زيادى هست ونه قران، ولى گاهى طواف در اين صورت به جهت عدم تحقق قصد قربت باطل مى‌شود، وآن در صورتى است كه
- مسأله 318
- شك در عدد اشواط
- نماز طواف
- سعى
- تقصير
- واجبات حج
- 1 - احرام حج
- 2 - وقوف در عرفات
- اشاره
- مسأله 369
- مسأله 370
- مسأله 371
- مسأله 372
- مسأله 373
- مسأله 374
- مسأله 375
- اشاره
- اول: آن كه احتمال برود كه حكم او مطابق واقع است، كه در اين صورت پيروى از آنها ووقوف با آنها وترتيب جميع آثار ثبوت ماه كه راجع به اعمال حج است واجب مى‌شود. وبنابر اظهر همين مقدار در حج كافى است. وكسى كه مخالفت تقيه نموده وبگويد احتياط در مخالفت آنها است فعل حرام به جا آورده ووقوفش فاسد خواهد بود. وخلاصه آن كه پيروى از حاكم سنّى به جهت تقيه واجب است وبا تقيه حج صحيح است. واحتياط در اين جا مشروعيت ندارد، بخصوص كه بيم تلف نفس ومانند آن باشد كه در زمان ما اين اتفاق مىافتد.
- دوم: آن كه علم به خلاف فرض شود، كه انسان بداند روزى كه به حكم قاضى روز عرفه (نهم) است، واقعاً روز ترويه وهشتم باشد، كه در اين صورت وقوف با آنها كافى نخواهد بود. ودر اين حال اگر مكلف تمكن از عمل به وظيفه را داشته باشد ولو به وقوف اضطرارى در مزدلفه بدون محذور حتى محذور مخالفت تقيه، بايد عمل به وظيفه نمايد، ودر غير اين صورت حجش بدل به عمرهء مفرده شده وحجى نخواهد داشت. وچنان‌چه استطاعتش از همين سال بوده وبراى سالهاى بعد باقى نخواهد ماند، وجوب حج از او ساقط خواهد بود، مگر اينكه استطاعت تازهاى پيدا كند كه در اين صورت دوباره حج مىنمايد.
- 3 - وقوف در مزدلفه
- اشاره
- مسأله 376
- مسأله 377
- مسأله 378
- مسأله 379
- مسأله 380
- درك وقوفين
- اشاره
- اول: آن كه هيچ يك از وقوفهاى اختيارى واضطرارى را درك نكند، كه در اين صورت حجش باطل، ولازم است با همان احرام حج، عمرهء مفرده به جا آورد. وواجب است در صورتى كه استطاعتش
- دوم: آن كه وقوف اختيارى عرفات واضطرارى نزدلفه را درك نمايد.
- سوم: آن كه وقوف اضطرارى عرفات واختيارى مزدلفه را درك نمايد، كه در اين صورت حجش بىاشكال صحيح است.
- چهارم: آن كه وقوف اضطرارى هر يك از عرفات ومزدلفه را درك نمايد، كه اظهر در اين صورت اين است كه حجش صحيح باشد، گرچه احوط در صورتى كه شرايط وجوب حج باقى يا حج قبلاً بر ذمهاش مستقر شده باشد، در سال آينده حج به جا آورد.
- پنجم: آن كه فقط وقوف اختيارى در مزدلفه را درك كند، كه در اين صورت نيز حجش صحيح است.
- ششم: آن كه فقط وقوف اضطرارى مزدلفه
- هفتم: آن كه فقط وقوف اختيارى عرفات را درك نمايد، كه اظهر در اين صورت باطل بودن حج وانقلاب آن به عمرهء مفرده است مگر آن كه شب، وقوف در مزدلفه بنمايد واز روى جهل به مسئله قبل از فجر از آن جا افاضه (كوچ) كند چنان‌چه قبلاً گذشت. ولى در صورت امكان بازگشت، اگر چه تا ظهر روز عيد باشد واجب است برگردد وقدرى در مزدلفه توقف نمايد وچنان‌چه ممكن نباشد حج او صحيح است ومىبايست يك گوسفند قربانى كند.
- هشتم: آن كه فقط وقوف اضطرارى عرفات
- واجبات منى
- 4 - رمى جمرهء عقبه
- 5 - ذبح ونحر در منى
- 6 - حلق يا تقصير
- [7 - 8 - 9]طواف حج ونماز آن وسعى
- 10 - 11 - طواف نساء ونماز آن
- 12 - بيتوته در منى
- 13 - رمى جمرات
- احكام مصدود
- آداب ومستحبات حج
- اشاره
- مستحبات سفر
- مستحبات احرام
- مكروهات احرام
- مستحبات دخول حرم
- مستحبات دخول مكهء معظمه
- آداب مسجد الحرام
- آداب ومستحبات طواف
- مستحبات نماز طواف
- مستحبات سعى
- مستحبات احرام تا وقوف به عرفات
- مستحبات وقوف به عرفات
- مستحبات وقوف به مزدلفه
- مستحبات رمى جمرات
- مستحبات هَدْى
- مستحبات حلق
- مسحبات طواف حج ونماز آن وسعى
- مستحبات ديگر مكهء معظمه
- طواف وداع
- زيارت حضرت رسول اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)
- زيارت حضرت صديقه(عليها السلام)
- دعاء امام حسين(عليه السلام) در روز عرفه
مناسك حج آيت الله سيد ابوالقاسم خوئي
مشخصات كتاب
سرشناسه : خوئي، ابوالقاسم ، 1371 - 1278
عنوان و نام پديدآور : مناسك حج/ فتاواي ابوالقاسم موسوي خوئي
مشخصات نشر : قم: مدينه العلم، 1412ق. = 1370.
مشخصات ظاهري : 411 ص.نمونه
شابك : بها:رايگان
موضوع : حج
رده بندي كنگره : BP188/8/خ 9م 8 1370
رده بندي ديويي : 297/357
شماره كتابشناسي ملي : م 71-1721
برگرفته از:
http://alkhoei.net/arabic/khlib/viewbook/fullbook/viewbook.php?bid=131
فهرست
پيش در آمد
مقدمه
وجوب حج
شرايط وجوب حج
بلوغ.
عقل
ستطاعت
امنيت وسلامتى
زاد وراحله
رجوع به كفايت
حج با مال غصبى
حج زن وزوجه
كفايت نايب گرفتن از ميقات
وصيّت به حج
احكام نيابت
حج مستحبى
اقسام عمره
اقسام حج
حج تمتع
اعمال عمرهء تمتع
اعمال حج تمتع
شرايط حج تمتع
حج افراد
حج قران
ميقات هاى احرام
1 - مسجد شجره
2 - وادى عتيق
3 - جحفه
4 - يلملم
7 - منزل خود شخص
9 - محاذات مسجد شجره
10 - اَدنى الحل
كيفيت احرام
نيت، ى
تلبيه
پوشيدن دو جامهء احرام
تروك احرام
شكار حيوان صحرايى
كفّارات شكار
نزديكى با زنان
بوسيدن زن
لمس زن
استمناء
عقد نكاح
استعمال بوى خوش
پوشيدن لباس دوخته بر مردان
سرمه كشيدن
نگاه كردن در آينه
پوشيدن چكمه وجوراب
دروغ ودشنام
جدال نمودن
كشتن جانور بدن
زينت نمودن
ماليدن روغن به بدن
جدا نمودن مو از بدن
پوشانيدن سر بر مردان
پوشانيدن رو بر زنان
زير سايه رفتن مردان
بيرون آوردن خون از بدن
دندان كندن
1 - شكار در حرم
2 - كندن درخت وگياه حرم
جاى كشتن كفارات
طواف
: نيت
حيض شدن در عمره تمتع
حيضش هنگام احرام
از شرايط طواف، طهارت
واجبات طواف
نقص در طواف
زيادى در طواف
شك در عدد